Poniatowski, Stanisław

Stanisław Poniatowski, h. Ciołek. Syn Franciszka i Heleny z Niewiarowskich. Urodził się 15 września 1676r. we wsi Chojnik. Według współczesnych plotek miał być w rzeczywistości nieślubnym synem hetmana litewskiego Jana Kazimierza Sapiehy oraz pewnej Żydówki, adoptowanym przez Franciszka Poniatowskiego.

W młodości studiował w Wiedniu, a następnie zaciągnął się do walczącej z Turkami armii Eugeniusza Sabaudzkiego. Po powrocie do kraju przyjął służby u Sapiehów i walczył po ich stronie w wojnie domowej na Litwie (1700r.). W czasie wojny północnej (1701-1721) było początkowo jednym z najgorętszych popleczników szwedzkiego króla Karola XII i jego alianta króla Stanisława Leszczyńskiego. Był generałem wojsk szwedzkich. W czasie bitwy pod Połtawą (1709r.) miał nawet uratować życie władcy Szwecji. Działał także na polu dyplomacji, prowadząc misjei do Turcji, gdzie ujawnił niezwykły talent i przedsiębiorczość, obalając dwu wezyrów (Alego i Nuumana Küprülich) i doprowadzając do wypowiedzenia przez Turcję wojny Rosji. Po śmierci Karola XII przeszedł na stronę Augusta II. Ten, mimo iż wcześniej Poniatowski należał do jego zagorzałych przeciwników, obsypał Stanisława licznymi łaskami:  mianował podczaszym litewskim, potem podskarbim wielkim litewskim, generał-lejtnantem piechoty, dowódcą gwardii koronnej i regimentarzem koronnym ( 1728-1733), a także wojewodą mazowieckim (1731).

W 1738r. Stanisław Poniatowski nabył od Antoniego Szembeka dobra Czarnkowskie, w skład których wchodziła również Trzcianka. W jego czasach okrzepła ona jako organizm miejski. Jako dziedzic Czarnkowszczyzny dokładał starań by polepszyć jej stan gospodarczy. Dokonał ponownego podziału tych dóbr na klucze, które później sukcesywnie sprzedawał. Herb Poniatowskich – Ciołek stał się w XIXw. wzorem dla herbu miejskiego Trzcianki.

Stanisław Poniatowski był żonaty z Konstancją Czartoryską. Małżeństwo to związało go z „Familią”. Jego synami byli: podkomorzy koronny Kazimierz, król Polski Stanisław August, austriacki feldmarszałek Andrzej oraz ostatni prymas I Rzeczpospolitej Michał Jerzy. Stanisław doczekał się również kilku córek. Zmarł w Rykach 29 sierpnia 1762r.